LE23 - MUZEUM OKREGOWE W LESZNIE
Konkurs SARP
na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej rewitalizacji budynku Starej Octowni wraz z rozbudową na potrzeby Muzeum Okręgowego w Lesznie
>idea
IDEA
Wykreowanie atrakcyjnej przestrzeni publicznej, która stanie się nowym, przyjaznym miejscem dla udostępniania i upowszechniania dziedzictwa minionych pokoleń. Miejscem, które w sposób symboliczny poprzez współistnienie tkanki historycznej i współczesnej, stanie się łącznikiem między historią, teraźniejszością i przyszłością. Przestrzenią, w której zbiory będące świadectwem działalności mieszkańców Leszna i regionu, ich twórczości i aspiracji będą udostępnione nie tylko w sposób pasywny, ale także zaczną angażować i zachęcać odwiedzających, nas wszystkich, do ponownego odkrywania, badania i refleksji nad kulturą.
Chcemy, aby to Muzeum, dzięki nowoczesnej organizacji przestrzeni wystawienniczych było miejscem żywym i zmieniającym się, do którego warto wracać i doświadczać spotkania z historią wielokrotnie. Symbolem miasta, inspirującym do ciągłego odkrywania na nowo naszej wspólnej historii i sztuki.
Rewitalizacja budynku Starej Octowni.
Istotnym elementem kompozycji nowej zabudowy jest zagospodarowanie istniejącej tkanki historycznej i maksymalne wyeksponowanie budynku Starej Octowni z jego charakterystycznymi elementami. Wykorzystanie jego wyjątkowych walorów estetycznych i historycznych, dyskretna implementacja nowoczesnej infrastruktury we wciąż żywą, historyczną tkankę. Realizacja zamierzeń projektowych i programu funkcjonalnego przy jednoczesnym ukazaniu kontekstu historycznego, stworzenie przestrzeni harmonijnej koegzystencji nowej zabudowy z zachowanymi artefaktami, symbiozy istniejących elementów budynku i muzealnych funkcji przy maksymalnym poszanowaniu relacji przestrzennych. Przywrócenie oryginalnej formy zabytkowej, chronionej części obiektu, odtworzenie kolorystyki, stolarki, detali, napisów na podstawie materiałów archiwalnych.
Frontalna część Muzeum umieszczona w budynku starej Fabryki Octu już sama w sobie stanie się pierwszym eksponatem, przyciągającym osoby z zewnątrz i zachęcającym do dalszego eksplorowania historii i sztuki.
Rozbudowa Muzeum Okręgowego
Kompozycja nowej zabudowy została oparta o założenie, że nowa część Muzeum winna być twórczym rozwinięciem detalu, ducha estetyki Starej Octowni, tworząc z nią harmonijną całość, a jednocześnie pozostając autonomiczna i współczesna w wyrazie. Celowo proponujemy architekturę umiaru o spójnej, spokojnej estetyce, która przez delikatny detal przetworzony na współczesny język architektury, koresponduje z kontekstem historycznym.
Naszym zdaniem architektura Muzeum powinna zostać wykreowana bez przesadnej krzykliwości, manifestacji chwilowej mody i bieżących trendów, tak by nie przytłaczać zbiorów i nie odwracać od nich uwagi, jednocześnie pozostać ponadczasową w formie. Nie powinna dominować nad historyczną częścią, ale w sposób dyskretny i harmonijny wprowadzać nową jakość w historyczną substancję.
Dzięki temu aspirować może do rangi symbolu i wizytówki Miasta Leszno - przyjaznego mieszkańcom, nowoczesnego i zarazem szanującego kontekst historyczny.
ZAŁOŻENIA FUNKCJONALNO-UŻYTKOWE
Układ funkcjonalny koncepcji rewitalizacji budynku dawnej Fabryki Octu oraz jej rozbudowy na potrzeby Muzeum Okręgowego w Lesznie został zoptymalizowany pod kątem prowadzenia różnorodnej działalności: muzealnej, edukacyjnej, konserwatorskiej, a także związanych z tym usług, administracji i obsługi komunikacyjnej. Specyfikę tematu tworzy unikatowy kontekst historyczno-kulturowy konkursowej lokalizacji oraz jej strategiczne, śródmiejskie położenie w strukturze funkcjonalno-przestrzennej miasta.
Kluczowym dla optymalizacji układu przestrzennego i funkcjonalnego, w ograniczonej zabudową sąsiednią działce, było połączenie historycznego budynku z nowoprojektowaną częścią w taki sposób, aby z jednej strony pogodzić bogaty program funkcjonalny muzeum, z ograniczeniami wynikającymi z wielkości i specyfiki działki, jej otoczenia i zapisów miejscowego planu, z drugiej przy zapewnieniu maksymalnej uniwersalności i elastyczności części wystawienniczej utrzymać rygor i realność rozwiązań materiałowych, konstrukcyjnych, proekologicznych i niskoenergetycznych. Istotnym kwestią mająca wpływ na ostateczny kształt budynku mają również sąsiednie zabudowy i konieczność zapewnienia nasłonecznienia/doświetlenia, która zdeterminowała odsunięcie się od granicy z północną ścianą budynku, powyżej parteru.
Równie ważnym elementem wpływającym na układ funkcjonalny było właściwe zorganizowanie relacji użytkowników/zwiedzających z pracownikami muzeum, tak aby cała obsługa zasobów odbywała się w sposób dyskretny i nieinwazyjny, a jednocześnie komfortowy, produktywny i – co bardzo istotne - bezpieczny.
KONCEPCJA ROZWIĄZAŃ MUZEALNYCH I EKSPOZYCYJNYCH
Przy projektowaniu rozwiązań muzealnych ogromny nacisk położono na uniwersalność i elastyczność przestrzeni wystawienniczych. Bloki wystawowe zostały zlokalizowane w nowoprojektowanej części, zapewniając salom wysokość 5m, a w przypadku wystawy czasowej nawet 6,7 do 8,2 m wysokości.
Ścieżka wystawy prowadzi widza tak, aby rozpoczynał zwiedzanie od wystawy czasowej, a następnie kontynuował zwiedzanie wystaw stałych. Jednocześnie stworzono możliwość zakupienia biletów jedynie wystawy czasowej lub stałej, aby zwiedzić wybraną część Muzeum.
Konstrukcja nowej części budynku oparta jest o rozwiązania tworzące otwarty układ wielkoprzestrzenny, co umożliwia zastosowanie nowatorskiego systemu mobilnych ścian, które w prosty sposób będą mogły zamieniać układ pomieszczeń z podziałem na bloki tematyczne, na układ półotwarty lub nawet całkowicie zatrzeć granice między blokami tematycznymi, otwierając tym samym przestrzeń na dowolną konfigurację i przydział powierzchni ekspozycyjnej. W razie potrzeb, np. sala multimedialna może zostać powiększona o dodatkową przestrzeń 60m2, lub 120m2, równie szybko jak zmieniona w otwartą na całej kondygnacji wspólną powierzchnię dla poszczególnych tematów wystaw, strefa malarstwa portretowego może zostać powiększona o część powierzchni przeznaczonej pod malarstwo polskie i odwrotnie.
Sala wystaw czasowych została również przewidziana jako powierzchnia uniwersalna, na co dzień zamknięta wewnątrz, bez dostępu światła dziennego, może zostać całkowicie lub częściowo otwarta na wewnętrzny dziedziniec, tworząc z nim wspólną przestrzeń, dopuszczając światło naturalne lub korzystając z sąsiedztwa kawiarni zapewniać miejsce dla uroczystych wernisaży wystaw.
Sala wystaw czasowych ma zapewnioną również ponadprzeciętną wysokość i może pomieścić nawet 8 metrowe eksponaty, instalacje, projekcje z możliwością ich odbioru z dwóch poziomów: przyziemia i I kondygnacji tworząc tym samy unikalną przestrzeń dla wystaw nie tylko w skali Leszna.
Równie niepowtarzalnym rozwiązaniem jest wyeksponowanie całej historycznej ściany wewnętrznej budynku Starej Octowni widocznej z wszystkich kondygnacji budynku.